Asagi, een fraaie koi die niet absurd duur hoeft te zijn
Voor dat ik ga beginnen over de Asagi eerst, mogelijk ten overvloede, een korte aanvullende introductie voor degenen die later ingeschakeld hebben. 😉
Koi uitleg voor beginners
Ben Smit een van de drijvende krachten achter Koi 2000 vroeg mij of ik niet wat artikeltjes voor de Koi Wijzer wilde schrijven. Ik schrijf regelmatig voor het blad van de NVN en ook op mijn eigen blog plaats ik regelmatig artikelen over wat mij bezig houdt in de wereld. In het kader van de huidige samenwerking tussen onze verenigingen lijkt het mij een mooie aanvulling. Ik schrijf alleen over positieve dingen dus zwaarmoedige artikelen over de landelijke of wereld problematiek hoeven jullie doorgaans niet te verwachten vanuit mijn keyboard.
Voor degenen die mij niet kennen zal ik een gedeelte plaatsen van een intro dat geschreven werd door een bevriend schrijfster. Ik vind hem zelf overigens enigszins geflatteerd, maar blijkbaar is dat hoe beginnende liefhebbers er (deels) tegenaan kijken.
Caty Kroon schreef: “Als je niet thuis bent in de ‘karperwereld’ dan heb je misschien nooit eerder van het woord showa gehoord. Ik wist in ieder geval totaal niet wat het betekende, totdat ik ‘koigek’ Ruud Besems leerde kennen.
Ruud is een soort van Japanse RotterdammerT
Ruud Besems weet heel veel over koi. Ik durf zelfs te wedden dat hij er meer van weet dan de gemiddelde Japanner, en dat is heel wat voor een Rotterdammer. Ruud is namelijk een wereldwijd gekend jurylid op koishows. Het houden van koi en ze laten deelnemen aan wedstrijden is een liefhebberij die overal wordt uitgevoerd en Ruud reist dan ook met regelmaat de wereld over om op koishows te jureren. Althans, dat deed hij in het pre-coronatijdperk. Samen met alle andere koiliefhebbers wacht ook hij op betere tijden.
Voor leken (zoals ik) schrijft Ruud met regelmaat over koi en alles wat daarmee samenhangt.”
Tot zover de intro, dan gaan we nu beginnen over Nishikigoi oftwel koi, onze gevinde vriendjes.
Dit keer schrijf ik over de Asagi
Na de eerste artikelen over de wat “belangrijkere” variëteiten nu voor de afwisseling een wat gewonere, één die voor elke hobbyist in een goede kwaliteit haalbaar is. De asagi is er in veel varianten en mooi schone exemplaren hoeven niet absurd duur te zijn. Wat mijn momenteel opvalt is dat er tegenwoordig op shows heel veel asagi zwemmen met kado gin. Verder op in het artikel zal ik nog uitleggen wat dit inhoudt. Ik denk dat een asagi een mooie aanvulling kan zijn in elke vijver ik zou echter wel adviseren dat je wanneer je asagi in je vijver hebt je eigenlijk ook altijd een chagoi of karashi-achtige koi in diezelfde vijver zou moeten hebben. Op de reden waarom zal ik ook nog even terug komen. Laten we beginnen bij het begin, de oorsprong van de asagi.
Deze nishikigoi komt niet uit Niigata maar uit Yamakoshi
Daar waar de meeste moderne koi uit het Niigata gebied lijken te komen vond de asagi zijn oorsprong in het Meiji-Tijdperk in Yamakoshi. Het tijdperk van Keizer Meiji liep ongeveer van 1867 tot 1912 en werd het tijdperk van de “verlichting” genoemd. Zijn eigen naam was overigens Mutsuhito maar zoals te doen gebruikelijk krijgt hij na zijn overlijden een andere naam. In dit geval werd dat dus Meiji wat betekent “heldere staat”. Op zich dan weer een mooi bruggetje naar de asagi want die willen we zeker qua hoofd ook zo helder mogelijk zien.
Als we even bij de basis beginnen zijn er 2 soorten asagi de gunjo en de narumi asagi. We beginnen met de oudste van de twee de “oer” asagi de gunjo asagi. Een gunjo asagi heeft op zijn rug een heel diepblauwe kleur die tegen zwart aan zit. De eerste asagi werden gekweekt vanuit magoi bloedlijnen. Genetisch gezien staat de asagi dus vrij dichtbij de oerkarper. Mogelijk verklaart dit ook meteen waarom de asagi heel vaak een nerveuze koi is. Dat is ook de reden dat ik schreef zorg er voor dat je behalve de asagi ook een chagoi of karashi-achtige koi in je vijver hebt. Deze soorten zijn doorgaans heel gemoedelijk en rustig en nemen mogelijk in hun gedrag de aanwezige asagi mee.
Een traditionele asagi, die we overigens tegenwoordig steeds minder zien, heeft dus een blauw zwart netpatroon met bij voorkeur lichtblauwe bijna witte randjes om de schubben heen. Omdat dit netpatroon het meest opvalt dient dit ook zo strak en symmetrisch mogelijk te zijn.
We kijken even wat verder vooruit al is dat mogelijk meer voor de wat gevorderde hobbyisten. We mogen de asagi deels beschouwen als een van de voorvaderen van de koi die wij nu kennen en dan zeker als we naar de gunjo asagi kijken. Deze zal zeer zeker aan de basis liggen van de matsuba varianten die wij tegenwoordig ook nog graag zien zwemmen. Denk maar aan de prachtige aka matsuba van Kim’s Koi die in februari 2022 een prijs pakte op de Winter Holland Koi Show. De matsuba varianten hebben net als de asagi het karakteristieke netpatroon.
Hoe meer symmetrisch qua patroon des te beter de asagi is
Behalve dit patroon hoort een asagi hi te bezitten, rood dus. De rode patronen dienen ook zo symmetrisch mogelijk te zijn en die zien we het liefst van voor tot achter en dan onder de lateraal lijn van de koi. De lateraal lijn is dan weer die soort van streep die een koi over zijn flank heeft lopen van voor naar achter. Vooral bij doitsugoi, schubarme c.q. schubloze koi kun je deze lijn erg makkelijk zien. Het genoemde rood willen we liefst zien op de wangen (kieuwdeksels), en dus de onderkant van de koi. In de borstvinnen zien we graag moto aka, dit kun je vergelijken met het in de uitleg over de showa genoemde motoguru. Daar waar motoguru dus een zwarte vlek is kunnen jullie natuurlijk wel raden dat moto aka een rode vlek is in de borstvinnen. Overigens noemen we dit tegenwoordig gemakshalve moto-aka maar de officiële benaming die ik geleerd heb is shusui-bire.
De modernere asagi, de narumi asagi met de lichtere kleur blauw dus zien we tegenwoordig steeds meer. Eigenlijk willen we de asagi tegenwoordig bijna heel erg lichtblauw zien zeker in de jongere jaren mag het heel erg naar wit neigen.
Het hoofd van de Asagi moet zo licht mogelijk zijn eigenlijk “room wit” eventueel mag het een heel lichtblauwe gloed hebben. Heel soms zie je een asagi met rood op het hoofd dit zien we het liefst eigenlijk dus niet. Mocht het toevallig een tancho spot zijn, een mooie cirkelvormig rode stip, dan kan het de schoonheid van de asagi wel vergroten natuurlijk. Eigenlijk is dit ook alleen zo omdat bijna alle koi fanaten een beetje tancho gek zijn. Alle kleine rode of mogelijk zelfs zwarte spotjes zien we als minpunten.
Fukurin, wordt hoog gewaardeerd, maar wat is dat dan?
Langzaam maar zeker wordt het wat “moeilijker” qua terminologie want ook bij een asagi wordt fukurin hoog gewaardeerd. Een korte omschrijving om uit te leggen wat fukurin eigenlijk is. Als je kijkt naar de standaard schubben van een koi dan liggen die dakpansgewijs over elkaar heen. De buitenste rand van de schub ligt over het begin van de volgende schub. Als alle schubben standaard met de koi mee groeien blijft dit effect hetzelfde. De meeste koi die uitgroeien naar laten we zeggen een centimeter of 80 behouden deze standaard schubben uitstraling. In sommige gevallen gebeurt er echter iets anders.
Als een koi aanleg heeft ontstaat er wat we noemen fukurin. Bij deze koi groeien de schubben minder met de totale lengte mee en ontstaat er ruimte tussen de schubben. Als gevolg hier van groeit de huid van de koi tussen de schubben door en vormt als het ware een randje dat hger ligt dan de schub en er perfect omheen groeit, het omsluit de schubben. Hierdoor onstaat een prachtig geaccentueerd netpatroon. Eigenlijk wordt het nu zo dat de schubben onder de huid liggen in plaats van erboven. Het meest makkelijke voorbeeld waardoor je dit effect kunt herkennen is door te denken aan een golfbal, die hebben eigenlijk dat zelfde visuele effect.
Het spreekt natuurlijk voor zich dat het fukurin de kleur hoort te hebben van de koi dus bij een lichte asagi is het fukurin licht van kleur bij een hi asagi, een asagi waarbij het rood volledig naar de rug door loopt, moet het fukurin dus rood zijn.
En dan hebben we ook nog kado gin
Zoals ik aan het begin schreef zien we ook steeds vaker asagi met kado gin, dit mag je absoluut niet vergelijken of zelfs verwaren met het zojuist omschreven fukurin. Kado gin is iets geheel anders!
Bij kado gin hebben we het 100% over de schubben en zoals jullie net geleerd hebben gaat het bij fukurin 100% over de huid van de koi. Als jullie even in jullie koi geheugen graven herinneren jullie je vast wel van die koi met van die heel opvallende glinsterschubben. Die schubben noemen we (kin)ginrin schubben. Omdat (kin)ginrin een heel uitgebreid onderwerp is dat eigenlijk een eigen artikel verdient ga ik daar nu niet te diep op in en ga ik meteen verder met het genoemde kado gin.
Kado gin is een “glinster randje” van een paar millimeter breed aan het uiteinde van de schub. Dit zie je niet alleen bij asagi maar bij veel meer koi. Het wordt ook niet geklasseerd onder klassiek (kin)ginrin. Een asagi met kado gin blijft dus gewoon als asagi in de koi show indeling. Het kado gin effect zie we vooral bij koi die ontstaan zijn uit de Matsunosuke bloedlijnen. Dit glinster effect geeft een asagi een hele chique uitstraling zeker wanneer deze lekker in het zonnetje zwemt. Dan weerspiegelt het zonlicht alsof het op kleine spiegeltjes valt.
Er zijn diverse soorten asagi net zoals er bijvoorbeeld meerdere soorten showa zijn te omschrijven. Bij showa heb je bijvoorbeeld de kobayashi en de kindai showa. Bij de asagi ken ik er (uit mijn hoofd) zes elk met een eigen specifieke uitstraling en elk met zijn eigen aantrekkingskracht. Aan jullie om te bepalen welke je zelf het mooist vindt.
- Ik begin met de “oer asagi” de gunjo asagi
Deze ligt zoal gezegd het dichts bij de wilde karper, het blauw is hoogglanzend en neigt naar zwart. De randen van de schubben zijn lichter en dragen zorg voor het kenmerkende netpatroon. - Dan de moderne, de narumi Asagi
Het blauw bij deze variant is veel lichter en is tegenwoordig erg populair. De donkerste tinten blauw bevinden zich in de kern van de schubben, de randen zijn lichter en creeëren ook hier het netpatroon. De narumi asagi komt het meest voor. - De mizu asagi
Bij deze asagi is het blauw het allerlichtste qua kleur, de overige karakteristieken zijn zoals eerder omschreven. - De taki Asagi
Deze heb ik netjes uit mijn hoofd geleerd tijdens de jury opleiding maar nog nooit bewust in het echt gezien. Bij de taki asagi loopt er een witte lijn van voor naar achter tussen het rood onder de lateraal lijn en het blauw op de rug. - De reeds in het artikel genoemde hi asagi
Bij deze asagi loopt de rode tekening gewoon door over de lateraal lijn. Eigenlijk loopt het rood volledig door tot aan de rugvin. Een hi asagi lijkt heel erg op een aka matsuba. Zoals jullie inmiddels al weten zijn er meerdere termen voor de kleur rood. Om het makkelijk te maken worden in dit geval dus twee benamingen door elkaar heen gebruikt. Hi en Aka die beiden rood betekenen. - Als laatste de meest jonge variant denk ik de yuki asagi
Een yuki asagi is eigenlijk een witte asagi. Althans hij is natuurlijk niet helemaal wit maar de normaal gesproken blauwtinten zijn bij de yuki asagi dus wit. Overigens kun je yuki vanauit het Japans vertalen als sneeuw, dat verklaart de benaming volledig lijkt mij.
Hiermee heb ik denk ik alles met betrekking tot de asagi wel genoemd. Het volgende artikel gaat denk ik een gecombineerde worden. Ik denk dat ik logischerwijze als volgende variëteit de shusui ga omschrijven voor jullie. Dat lijkt heel makkelijk want simplistisch gesteld is een shusui een schubarme, doitsu, asagi. Ik denk dat ik dan maar meteen van de gelegenheid gebruik maak om jullie uitgebreider uit te leggen wat doitsugoi zijn en waarom deze bestaan.
Tot zover de Asagi volgende keer beschrijf ik de shusui. Wanneer je een voorkeur hebt mag je die altijd mailen.
Bronnen: Een waaier van kleuren van Louis Vanreusel één van mijn leermeesters, Het ZNA jury opleidingsboek en mijn persoonlijke zinloze geheugen.
Foto’s: Narita san en koi2000 archief.
Dit artikel verscheen ook eerder in de Koiwijzer van Koi2000.