Heb je deel 1 al gelezen? Zo niet, klik hier.

De laatste stap, het schrijven van de Jisei

Tenslotte werd er een Jisei geschreven, het sterfgedicht. Het waren letterlijk en figuurlijk de laatste woorden van de samoerai. De jisei was een laatste troost en boodschap voor de nabestaanden. Deze jisei waren vaak kort, slechts zo’n 3 tot 5 regels en maakten vaak veel indruk. Eén de oudste en meest beroemde is de jisei van Prins Otsu. Hij werd gedwongen seppuku te plegen nadat hij vals beschuldigd werd van opstand.

Momozutau

Iware no ike ni
Naku kamo wo
Kyo nomi mite ya
komukakuri nan.

Vandaag, wanneer ik mijn laatste blik werp op de wilde eenden,
Huilend boven de vijver van Iware,
Moet ik verdwijnen in de wolken.

Na nog enkele ceremoniële taken was het tijd voor de daadwerkelijke Seppuku. Alle aanwezigen gaan in positie zitten, en de samoerai en zijn kaishakunin nemen in het midden van de ruimte plaats. Waarop vervolgens de daadwerkelijk daad in gang werd gezet.

De tekst gaat verder onder de afbeelding

Ontsnappen aan Seppuku

Er bestond nog een laatste manier om aan deze gruwelijke dood te ontsnappen. Al was dit voor vele samoerai ondenkbaar, om onder de seppuku uit te komen konden zij alle geboorterechten, de naam, familie, en vrienden opgeven en een zogenaamde ronin worden. Dit had echter grote gevolgen en dan niet alleen voor de samoerai zelf.

Bij die keuze moest de hele familie de last van het “laffe” besluit dragen. Een ronin werd de rest van zijn leven sociaal enorm benadeelt en met de nek aangekeken. Niet alleen was hij oneervol geweest hij had het ook niet op kunnen brengen om seppuku te plegen en zijn eer te herstellen. Het kwam dan ook maar zeer zelden voor dat samoerai om die reden ronin werden.

De tekst gaat verder onder de afbeeldingen

47 Ronin, de beroemde film

Eén van de meest bekende verhalen, hiervan is tevens ook een Hollywood film gemaakt is het verhaal van de 47 Ronin. Deze film is gebaseerd op de geschiedenis rondom een echte groep ronin. Toen de Daimyo (krijgsheer) Asano Takumi no kami Naganori stierf pleegden zijn samoerai (zoals gebruikelijk was) géén seppuku.

In plaats daarvan besloten ze wraak te nemen en zijn eer te herstellen door het landhuis van Kira (de vijand van Daimyo) aan te vallen en de desbetreffende man te onthoofden met een dolk. Nadat zij deze missie hadden voltooid en hun meester gewroken veroordeelde de heersende Shogun hen niet als criminelen maar stond hij hen toe om alsnog op een eervolle manier seppuku te plegen.

Seppuku voor vrouwen: Jigai

We hebben het hierboven vooral over de mannen gehad maar ook voor vrouwen was er een vorm van seppuku: Jigai. Deze variant was vooral voor de vrouwen van samoerai. Wanneer een huis viel of ze gevaar liepen in handen te vallen van de vijand konden ze voor jigai kiezen.

Dit ging er wat minder gruwelijk en sneller aan toe dan bij de mannen. Het bood eigenlijk een beter alternatief dan het lot dat hen te wachten stond in handen van de vijand.

Voor een jigai ging de vrouw op haar knieën zitten en bond haar benen vast. Hierdoor kwam ze niet met haar benen gespreid ten val wanneer de dood intrede. Vervolgens maakte zij een snee in de slagaders van de nek, en was het met enkel minuten voorbij.

Ook hier was het niet ongewoon dat dit soms in grote getale tegelijkertijd gebeurden. Het meest bekende verhaal gaat over de vrouwen van Saigo Tanomo familie. Na de Aizu oorlog in 1869 pleegden alle 22 vrouwen tegelijkertijd jigai om zo niet in de handen te vallen van de nieuwe regering.

Toen de vijand binnen kwam waren bijna alle vrouwen al overleden. Slechts één van hen lag er op sterven na dood bij, haar zelfdoding was mislukt. Ze smeekte de vijandelijke samoerai om haar uit haar lijden te verlossen. De samoerai kon het niet over zijn hart krijgen om haar niet te helpen en voldeed aan haar wens, zodat zij haar eer kon behouden.

Het einde van seppuku

De samoerai-klasse is inmiddels al tientallen jaren verdwenen en vele gebruiken met hen, zo ook seppuku. Vanaf het “einde” van de samoerai in 1896 zijn er nog maar een paar gevallen van bekend, met name zo rond, en kort na, het einde van de tweede wereld oorlog.

Sindsdien is de enige erkende seppuku nog voltooid door de beroemde schrijver Mishima Yukio. Hij pleegde in 1970 seppuku, toen hij met zijn privé-leger het hoofdkantoor van de Japanse zelfverdedigingstroepen in Tokio bezette maar faalde om zijn eisen ingewilligd te zien.